Voor ons eerste bezoek buiten Zwitserland in dit nummer, en het eerste in Legacy in het algemeen, zullen we even de tijd nemen om wat werk achter de schermen te bespreken. In een uitgave als deze, waarin u, beste lezer, een groot aantal bezoeken aan fabrikanten te wachten staan, is het ons doel om het allemaal zo boeiend mogelijk te maken. Normaal gesproken maken we ons geen zorgen over hoe het ene verhaal het andere volgt, zolang er maar een standaard is. Het eenvoudigste is bijvoorbeeld om de alfabetische volgorde aan te houden. Als je zo ver bent gekomen, weet je al dat we dit niet hebben gedaan. Wat we hebben gedaan, is de Zwitserse merken van de anderen scheiden, hoewel er in de praktijk niets is dat hen qua kwaliteit onderscheidt. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat Grand Seiko en A. Lange & Söhne überhaupt hetzelfde zijn, internet zomin als alle fabrikanten hetzelfde zijn. Om deze reden lijkt dit een even goede plek om te pauzeren en de balans op te maken.

Om te beginnen zal het je niet zijn ontgaan dat op één na alle verhalen door mij zijn geschreven. Op zichzelf vergroot dat het risico dat elk fabricageverhaal zou lijden onder een zeker gevoel van ‘gelijkheid’, en dit is niet wat we willen voor Time Stamps. Zoals eerder opgemerkt, hebben we elk idee van het standaardiseren van deze reeks artikelen laten varen, puur uit praktische overwegingen. Het is veel beter dat elk verhaal opvalt door zijn eigen deugden, ongeacht de tekortkomingen van de schrijver. In die zin is de belangrijkste conclusie van de Glashütte-productie van A. Lange & Söhne dat het de geest van een hele horlogeregio en filosofie belichaamt.

Horlogemakers hebben hier waarschijnlijk minstens een deel van hun vak bestudeerd, zo niet alles. In tegenstelling tot de Zwitserse moeten Duitse en Japanse merken hun eigen mensen opleiden, zonder de voordelen van een heel ecosysteem. Productiedirecteur Tino Bobe herinnert ons er altijd aan dat A. Lange & Söhne vaardigheden vereist die buiten Zwitserland eenvoudigweg onmogelijk te vinden zijn, en dus verplicht is om uitgebreide stageprogramma’s te volgen. Tijdens dit specifieke bezoek hebben we veel van de jonge mensen ontmoet die hier de kern vormen van het horlogeteam, naast de gebruikelijke bekende gezichten, waaronder Arnd Einhorn, hoofd van International Company Communication.

Vanaf het start

Zelfs een goed bezochte en gedocumenteerde web site kan nieuwe dingen onthullen, zoals we ontdekten bij de enige fabrikant waar we geen CNC-machines zagen. Ze bestonden inderdaad in de kelder, maar er zijn een paar uurwerkbedrijven waar niemand zulke moderne machines verwacht. Ze zijn hier internet zo belangrijk als waar dan ook, aangezien A. Lange & Söhne doorgaans voor elke nieuwe zaak en zeker voor elke nieuwe familie nieuwe kalibers produceert. De fabrikant heeft sinds de heroprichting in 1990 niet minder dan 71 kalibers geleverd, en dit niveau van creatie vereist, laten we zeggen, precisie-engineering voor kwaliteitsborging. Bedenk nogmaals dat elk van deze kalibers, vooral unieke horlogefamilies zoals de Zeitwerk, helemaal opnieuw moet worden opgebouwd, en dat omvat ook het ontwikkelen van de vaardigheden om ze te maken. Op indrukwekkende wijze omvat dit zowel de vaardigheden als de knowhow die nodig zijn om in eigen beheer spiraalveren te maken.

In veel opzichten was dit de definitieve vervaardiging die hielp bij het vormgeven van de structuur van elk verhaal in Time Stamps, evenals van het gesprek over het onderwerp vervaardiging. Deze tour, die qua vorm nogal verschilt van die georganiseerd in de Earlier than Occasions, neemt ons allemaal mee door dubbele montage (de Lange 1); complicaties (Datograaf omhoog/omlaag); en Zeitwerk (alleen in de tijd). Terwijl eerdere excursions sessies over grote complicaties en graveren omvatten, hebben we deze keer een praktische sessie met een poging om een ​​balanshaan te graveren. Hoewel we deze keer niets over de Odysseus hebben gezien of gehoord, hebben we wel vernomen dat het staff dat aan de foundation Odysseus werkt, ook aan de Lange 1 werkt. Productontwikkelingsdirecteur Anthony de Haas merkt op dat om meer Odysseus-horloges te maken, A. Lange & Söhne zou minder Lange 1-stukken moeten maken. Hij is ervan overtuigd dat de ene collectie niet zal lijden onder de andere. In niet geringe mate hebben De Haas en de horlogemakers hier, met hun opgewekte maar soms brutale kijk op hun werk, deze schrijver ervan overtuigd dat elk fabricageverhaal in dit nummer anders moest zijn.

Ondanks deze toewijding aan variatie merken we voor de goede orde op dat de Glashütte-fabriek nog steeds in vrijwel dezelfde staat verkeert als in 2019, dat wil zeggen dat er geen nieuwe gebouwen zijn toegevoegd. Er zijn nog steeds twee vleugels: het voormalige huis van oprichter Ferdinand Adolph Lange en zijn oorspronkelijke productiegebouw, en vervolgens een veel nieuwere faciliteit op slechts korte loopafstand. Het historische gebouw herbergt kantoren, verwelkomt gasten en is ook de plek waar de nieuwe horlogemakers worden opgeleid; elke jaarlijkse lichting aspirant-horlogemakers telt ongeveer twintig.

Duits zilver

Het grootste deel van de uurwerkactiviteiten vindt plaats in het moderne gebouw dat in 2015 werd geopend, en dit is ook de plek waar we het grootste deel van onze tijd doorbrachten. Het is een fabriek met meerdere vleugels die ongeveer 5.400 m² beslaat, die we eerder hebben besproken toen deze voor het eerst werd geopend en in onze verhalen over duurzaamheid in de horlogemakerij, omdat de hele productiefaciliteit CO2-neutraal is. Dit is grotendeels te danken aan geothermische energie en getuigt van een opmerkelijke vooruitziende blik van het merk en zijn eigenaar, Richemont.

Ook bij de keuze voor dubbele montage bij A. Lange & Söhne was een vooruitziende blik belangrijk. De Glashütte-horlogemaker is misschien wel het meest bekend om dit proces, waarbij zelfs de reclame erin zit. De Haas is uiteraard optimistisch over de realiteit van dubbele assemblage en vertelt ons dat A. Lange & Söhne zeker niet het enige merk is dat dit proces toepast en dat het gebruik ervan eerder een kwestie van praktische haalbaarheid is dan van verhalen vertellen. “We hebben geprobeerd een enkele montage uit te voeren, maar dat was een ramp”, aldus De Haas. “Het heeft ons eerder langzamer dan sneller gemaakt.” Dit komt neer op de beslissing van A. Lange & Söhne om Duits zilver te gebruiken voor zijn platen en bruggen. Dit materiaal is notoir gevoelig voor oxidatie en moet daarom voorzichtig worden behandeld. Bij de Lange 1 seconde montagedemonstratie hebben we geleerd dat sommige componenten, zoals de schroeven, in dit stadium daadwerkelijk worden vervangen; bij de tweede montage gaan de geblauwde stalen schroeven erin, waarbij de tijdelijke schroeven die in de eerste fase werden gebruikt, worden gerecycled.

Afwerking is een zeer belangrijk onderdeel van de A. Lange & Söhne-ervaring en het zal u misschien verbazen te horen dat er enkele decoratieve stappen wachten tot de tweede montage, nadat het kaliber is gedemonteerd en alle onderdelen zijn gereinigd (in een ultrasoon unhealthy). Op de kenmerkende driekwartplaat van de Lange 1 – een Glashütte-signatuur die je in vrijwel alle kalibers bij A. Lange & Söhne aantreft – worden de Glashütte-strepen pas in de tweede montagefase aangebracht. Nogmaals, dit is noodzakelijk vanwege het gebruik van Duits zilver door het merk, dat De Haas, Bobe en anderen nooit zullen laten varen vanwege de glans en het karakter ervan.

Viscerale ervaring

De uurwerklessen gingen verder met demonstraties en uitleg van complicaties, waarbij we de relatief eenvoudige Datograph Up/Down zagen. Niettemin heeft de informatie over de interne werking van de chronograaf zijn weg gevonden naar onze gigantische (en voortdurende) reeks chronograafuitleggers. Als er één chronograaf is die we hier graag onder de loep hadden willen nemen (letterlijk, zoals je ziet) dan zou het de Odysseus Chronograph moeten zijn, simpelweg omdat we veel vragen krijgen over dit horloge. Het zou niet bij deze gelegenheid zijn, maar het van dichtbij zien van de werking van een chronograaf met zijkoppeling, met alleen het uurwerk, is al een openbaring genoeg.

Ruimte is een premium in deze verhalen, en elk woord doet nu afbreuk aan de beelden die we tijdens deze tour kregen. A. Lange & Söhne was een van de drie fabrikanten met een fotograaf die ons vergezelde, vandaar dat je mij en Ruckdee op sommige van deze foto’s ziet, maar ik dwaal af. Onze laatste theoretische les was bij de afdeling Zeitwerk, waar we indrukwekkende informatie hebben geleerd – waarvan we sommige niet kunnen delen. Niettemin, als je de kans hebt om de fabrikant te bezoeken, luister dan vooral naar wat de productiemensen zelf te zeggen hebben. Het is zowel onthullend als bemoedigend, wat sommigen van u, beste lezers, misschien zal verbazen.

Zoals gewoonlijk bood de Zeitwerk-workshop ook meer uitleg en een diepgaande ervaring, aangezien bezoekers de kans kregen om de inmiddels legendarische drijfveer van de beweging te voelen. Voor alle duidelijkheid: dit is de krachtigste drijfveer in het assortiment van A. Lange & Söhne – ja, de Lange 31 heeft de langste gangreserve, maar het is ook de langste veer. Voor het Zeitwerk is de veer de sterkste van allemaal. Een fabrieksbezoek is waarschijnlijk de enige keer dat u de veren in deze staat zult zien, inclusief de regelorganen van het constante krachtsysteem.

Palms-on

Een productiebezoek bij A. Lange & Söhne zou natuurlijk geen hands-on zijn, zoals we kregen tijdens een middagje met de graveurs. Dit is niet mijn favoriete bezigheid, wat hier een noodzakelijke doorbraak in de vierde muur is, aangezien ik dit een aantal keren heb gedaan en er niet op ben verbeterd; bewegingsmontage hoewel ik een verbetering heb opgemerkt. Dit is wat ik je kan vertellen over dit ambacht: er is een vaste hand voor nodig die een zekere mate van consistente kracht kan uitoefenen. De gereedschappen van de graveur lijken vrijwel op elkaar, met een lelijk uitziende stalen punt bevestigd aan een bolvormig houten handvat dat bedoeld is om in de palm van je hand te zitten. Je oefent kracht uit met je hand en zorgt voor een zekere stabiliteit met je duim en vinger. Je kunt dit ongeveer op de afbeelding hier zien.

Hoewel dergelijke activiteiten niet echt bedoeld zijn om veel van wat dan ook te leren, geven ze wel een idee van de vaardigheid van de vakman. Het is duidelijk dat de jonge kerel die ons leidde zijn werk serieus nam, maar toch behoorlijk zorgeloos was – er was nergens stress op zijn persoon, behalve misschien toen hij een kamer vol knorrige amateurs toesprak. Belangrijk is dat de graveersessie weergeeft hoe een balanshaan werkelijk zou worden gegraveerd. Het wordt met de hand gedaan, waarbij het onderdeel in een klem wordt vastgezet, zoals u ziet. Stel je voor wat er gebeurt als je te veel materiaal wegetst, en dit zal de taak wat further kracht geven.

Horlogemaken is inderdaad zwaar, zoals A. Lange & Söhne met elk van zijn horloges laat zien, en niet alleen voor degenen die het werk van dichtbij hebben gezien. Hoewel mensen de balanshanen niet uit blokken metaal halen (een taak die beter aan precisie-instrumenten kan worden overgelaten), kunnen alleen mensen schoonheid aan een stuk metaal toevoegen. Wij blijven hopen dat horlogeliefhebbers nooit uit het oog zullen verliezen dat zulke inspanningen voor ons allemaal worden gedaan. Wij zijn de enigen die er genoeg om geven om het op te merken.

Dit artikel verscheen voor het eerst op WOW’s Legacy 2024-uitgave.

Voor meer informatie over de laatste ontwikkelingen op het gebied van horloges, Klik hier.