Het aantal mensen dat de komende weken in de Gazastrook met mogelijke hongersnood te maken krijgt, is het grootste deel van de bevolking dat het risico loopt op hongersnood sinds een aan de Verenigde Naties aangesloten panel twintig jaar geleden de huidige mondiale voedselonzekerheidsbeoordeling heeft opgesteld.

Na de verrassingsaanval van Hamas op Israël op 7 oktober reageerde Israël met lucht- en grondaanvallen en een afsluiting van het gebied, waardoor de 2,2 miljoen mensen die daar wonen, in de steek zijn gelaten. verstoken blijven van voldoende voedsel, water en benodigdheden. De VN zijn tot de conclusie gekomen dat Gaza zonder noemenswaardige interventie al start februari het niveau van hongersnood zou kunnen bereiken.

Beperkte hoeveelheden voedsel en andere hulp komen vanuit Israël en Egypte Gaza binnen by way of grenspunten met strenge inspecties; de aanhoudende bombardementen en grondgevechten maken de distributie van die hulp uiterst moeilijk.

Geleerden op het gebied van hongersnood zeggen dat het generaties geleden is dat de wereld deze mate van voedselgebrek in oorlogsvoering heeft gezien.

“De nauwkeurigheid, omvang en snelheid van de vernietiging van de structuren die nodig zijn om te overleven, en de handhaving van de belegering, overtreft elk ander geval van door de mens veroorzaakte hongersnood in de afgelopen 75 jaar”, zegt Alex de Waal, een skilled op het gebied van humanitaire crises en internationaal recht aan de Tufts College, die ‘Mass Hunger: The Historical past and Way forward for Famine’ schreef.

De situatie in Gaza is de laatste in een reeks recente crises die de vooruitgang in de strijd tegen de hongersnood teniet hebben gedaan. De massale sterfte door honger daalde gestaag vanaf de jaren tachtig tot ver in de 21e eeuw. Maar de afgelopen zeven jaar hebben voedselcrises die verband houden met conflicten (zoals die in Jemen, Syrië en de Tigray-regio van Ethiopië) en die voortvloeien uit milieuomstandigheden en klimaatverandering (zoals in Somalië) geresulteerd in het verlies van meer dan een miljoen levens.

Gaza is uniek, zeggen specialists, omdat de mensen die daar wonen opgesloten zitten in het gebied en geen mogelijkheid hebben om elders voedsel te zoeken.

Israël heeft krachtig de beschuldigingen ontkend dat het verantwoordelijk is voor het tekort aan voedsel in Gaza.

“Er is voldoende voedsel in Gaza”, zei kolonel Elad Goren, het hoofd van het Israëlische agentschap dat toezicht houdt op het beleid voor de Palestijnse gebieden, bekend als COGAT, tijdens een recente nieuwsbriefing.

“Israël heeft het verstrekken van humanitaire hulp aan de bevolking van Gaza die geen deel uitmaakt van de terreur niet in de weg gestaan, en zal dat ook niet doen”, vervolgde hij. “We hebben geen enkele zending voedsel, water, medische benodigdheden of onderdakmateriaal geweigerd.”

Als de Gazanen geen toegang hebben tot voedsel, zei kolonel Goren, komt dat door het falen van humanitaire organisaties.

“De organisaties hebben dringend behoefte aan het vergroten van hun mogelijkheden om de hulp te ontvangen en te distribueren”, zei hij. “Dit omvat betere werkprocessen, meer faciliteiten en vrachtwagens. Er is ook behoefte aan further mankracht.”

Het Wereldvoedselprogramma zei dat vóór de oorlog ongeveer 500 vrachtwagens per dag voorraden, waaronder voedsel, naar Gaza vervoerden, dat onder een gedeeltelijke blokkade door Israël en Egypte stond sinds Hamas daar in 2007 de macht overnam. Vorige week zei de organisatie dat gemiddeld Elke dag mochten 127 vrachtwagens het belangrijkste Israëlische controlepunt passeren. Het distribueren van die beperkte hulp is vrijwel onmogelijk vanwege de vernietiging van communicatie, tekorten aan brandstof en aanhoudende Israëlische bombardementen, zeggen het Wereldvoedselprogramma en andere instanties.

“Ons personeel voelt zich niet veilig bij het distribueren, en mensen voelen zich niet veilig om naar de distributies te gaan”, zei Shaza Moghraby, een woordvoerster van het programma. “Ze staan ​​in de rij voor voedsel en bidden dat ze niet gebombardeerd zullen worden.”

Het handjevol toegangspunten is met tussenpozen in werking vanwege bombardementen, zei mevrouw Moghraby, en de inspectie en het bureaucratische proces van het Israëlische leger zorgen ervoor dat slechts een beperkt aantal hulpleveringen per dag wordt goedgekeurd.

“De behoefte is nu exponentieel groter omdat mensen voor hun overleving uitsluitend afhankelijk zijn van humanitaire hulp”, zegt Juliette Touma, woordvoerster van de UNRWA. Agentschap dat Gaza ondersteunt.

De beoordeling van het risico op hongersnood in Gaza werd gemaakt door dertig deskundigen van negentien organisaties, bijeengeroepen door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties. Het initiatief, de Geïntegreerde faseclassificatie van voedselzekerheidcontroleert tegelijkertijd de toegang tot voedsel op ongeveer 50 plaatsen over de hele wereld.

In crisisgebieden let het op drie standards: of 30 procent van de kinderen ernstig ondervoed of uitgeput is; als het sterftecijfer hoger is dan het dubbele van het normale niveau; of als 20 procent van de bevolking een ‘catastrofaal’ gebrek aan voedsel heeft. Als een van deze drempels wordt overschreden, roept het panel een zogenaamde Famine Assessment Committee bijeen om de waarschijnlijkheid van een hongersnood te bepalen.

Omdat ‘het F-woord’ zo controversieel is, zegt Cormac Ó Gráda, historicus van de hongersnood en professor aan het College Faculty Dublin, is de hoop dat het uitroepen van een hongersnood tot aanzienlijke interventies zal leiden – en dat zelfs een verklaring van een onmiddellijk risico op hongersnood kan leiden tot actie voortstuwen.

“Als er een hongersnood uitbreekt, heeft iemand de schuld – en als je een internationale instantie kunt krijgen, die als wetenschappelijk en objectief wordt gezien, die toegeeft dat er een hongersnood is, dan is het heel, heel ernstig voor de mensen van wie wordt aangenomen dat ze hongersnood hebben. veroorzaakte de hongersnood”, zei professor Ó Gráda. “De Israëli’s zouden dus zeker niet willen dat de VN of iemand als de VN zou verklaren dat er hongersnood heerst in Gaza.”

Het uithongeren van burgers was een militaire tactiek in de Tweede Wereldoorlog, toen meer dan drie miljoen Sovjets omkwamen tijdens het nazi-‘Hongerplan’ en toen de Amerikaanse marine en luchtmacht een campagne voerden die officieel Operatie Hunger heette en die de levering van voedsel aan Japan blokkeerde. Van 1958 tot 1961 stierven minstens 25 miljoen mensen tijdens de hongersnood die verband hield met de Grote Sprong Voorwaarts in China.

De hongersnoden in Nigeria tijdens de burgeroorlog eind jaren zestig; in Sarajevo tijdens de Bosnische oorlog start jaren negentig; in de Syrische burgeroorlog die dertien jaar geleden begon; en in Ethiopië sinds 2020 zijn vergelijkbaar met Gaza als belegeringen van de burgerbevolking tijdens conflicten, zei professor de Waal.

Hij en andere deskundigen voerden aan dat, wat de genoemde redenen ook mochten zijn, de onderliggende oorzaak een weerspiegeling was van bewuste keuzes van degenen met macht.

“Hongersnood wordt normaal gesproken veroorzaakt door mensen, door de beslissingen van politieke elites”, zegt Rhoda E. Howard-Hassmann, een wetenschapper op het gebied van internationale mensenrechten en auteur van ‘State Meals Crimes.” Rapporten uit Gaza duiden op een doelbewuste beslissing in Israël om de voedselvoorziening te beperken, zei ze.

“Het is een politieke beslissing of een militaire beslissing”, zei ze, maar voegde eraan toe: “Ik ben bereid te accepteren dat er mogelijk ook andere factoren bij betrokken zijn, zoals de corruptie van Hamas, het omleiden van voedsel door Hamas, enzovoort.”

Terwijl de hongercrises in regio’s als Zuid-Soedan en Tigray zich zonder weinig media-aandacht hebben voltrokken, is er sprake van intensieve internationale controle op Gaza. Verklaringen die vroeg in de oorlog zijn afgelegd door leden van de Israëlische regering over het voornemen om de hele bevolking van Gaza van voedsel te beroven, hebben de aandacht getrokken van aanklagers voor de mensenrechten.

Dat zei Itamar Ben-Gvir, de Israëlische minister van Nationale Veiligheid in een bericht op X op 17 oktober: “Zolang Hamas de gijzelaars in eigen handen niet vrijlaat, is het enige dat Gaza binnen moet komen honderden tonnen explosieven van de luchtmacht, en geen greintje humanitaire hulp.”

Het debat over de huidige omstandigheden in Gaza – of deze nu het resultaat is van een doelbewuste strategie om burgers aan te vallen of een onbedoeld en onvermijdelijk gevolg is van Israëls aanval op Hamas – laat zien waarom het een uitdaging is om dit by way of het internationaal recht aan te pakken.

Het verbod op het uithongeren van burgers als oorlogsmethode werd in 1977 opgenomen in het internationaal recht, met een aanvullend protocol bij de Conventie van Genève.

In 1998 heeft de Statuut van Rome creëerde het Internationaal Strafhof en maakte het tot een oorlogsmisdaad om het uithongeren van burgers als militaire tactiek in internationale conflicten te gebruiken. Er wordt beschreven dat de misdaad bedoeld is om een ​​burgerbevolking van voedsel te beroven, maar ook van water, medicijnen en onderdak. De Verenigde Staten en Israël waren twee van de zeven landen die tegen de oprichting van het hof stemden.

Er zijn geen vervolgingen geweest bij het internationale gerechtshof wegens hongersnood, omdat de meeste door mensen veroorzaakte hongersnoden sindsdien binnen de nationale grenzen hebben plaatsgevonden.

In 2018, de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties unaniem Resolutie 2417 aangenomendat het gebruik van uithongering in conflicten veroordeelde en zei dat gevallen waarin gewapende conflicten dreigden wijdverbreide voedselonzekerheid te creëren “snel” naar de Veiligheidsraad moesten worden verwezen.

De Veiligheidsraad moet echter nog rekening houden met door de mens veroorzaakte hongersnoden: de bondgenoten van de landen die ervan worden beschuldigd deze te hebben veroorzaakt, hebben consequent gehandeld om de kwestie buiten het debat te houden. De Verenigde Staten herhaaldelijk kritiek geuit op de Syrische regering bij de Veiligheidsraad vanwege het gebruik van hongersnood, maar het duurde een mildere toon toen zijn bondgenoten Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten Jemen blokkeerden, wat wijdverbreide honger veroorzaakte.

Deskundigen zeggen dat het moeilijk is om internationale gerechtigheid toe te passen op hongersnoden, omdat deze vaak worden veroorzaakt door blokkades in conflictgebieden, terwijl de blokkerende partij kan beweren dat zij moet voorkomen dat het levensonderhoud een opstandeling of terroristische groepering bereikt. Sinds de aanslagen van 11 september heeft het idee dat de noodzaak om op te treden tegen terroristen prioriteit heeft boven de bescherming van burgers vaak de internationale betrekkingen gedomineerd, zei professor De Waal.

Catriona Murdoch, een juridisch skilled op het gebied van hongersnood bij de belangenorganisatie World Rights Compliance, zei dat de vraag of er sprake is van opzettelijke bedoelingen om een ​​burgerbevolking te beroven van voedsel en van de andere ‘objecten die onmisbaar zijn om te overleven’ die in de VN-resolutie worden beschreven, ten grondslag ligt aan de vraag of een burgerbevolking De voedselcrisis is een potentiële misdaad tegen de menselijkheid. Het is niet nodig dat er sprake is van een hongersnood om een ​​strafbaar feit vervolgbaar te maken, zei ze, als de opzet bewezen is.

Internationale justitiële organisaties kunnen nu bewijsmateriaal uit Gaza verzamelen, ter overweging bij een mogelijke vervolging later, wanneer de internationale instellingen functioneler zijn.

“Het duurt jaren voordat dit soort onderzoeken vruchten afwerpen”, zei mevrouw Murdoch.

Adam Sella bijgedragen rapportage uit Tel Aviv.